نقش‌رستم در محاصره فرونشست؛ آرامگاه‌های هخامنشی امن، اما کعبه زرتشت در خطر
نقش‌رستم در محاصره فرونشست؛ آرامگاه‌های هخامنشی امن، اما کعبه زرتشت در خطر
ایرانیان تحلیل _ گزارش تازه سازمان زمین‌شناسی جنوب کشور از فرونشست ۲ تا ۲۰ سانتی‌متری در دشت مرودشت حکایت دارد. این کاهش ارتفاع، تمدن‌های زیر خاک را به چالشی جدی کشانده است. آیا حرکت آرام زمین می‌تواند میراث هخامنشی در نقش‌رستم را تهدید کند؟

فرونشست در حریم میراث جهانی

کارشناسان می‌گویند فرونشست در دشت مرودشت روندی مداوم یافته است.

بخش‌هایی از این دشت تا بیست سانتی‌متر فرو رفته‌اند.

پژوهشگران هشدار داده‌اند اگر برداشت بی‌رویه آب ادامه یابد، آسیب گسترده‌تر می‌شود.

اما بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد آرامگاه‌های هخامنشی هنوز ایمن هستند.


کعبه زرتشت؛ بنایی در معرض خطر

بر پایه ارزیابی‌ها، بیشترین آسیب احتمالی متوجه بنای «کعبه زرتشت» است.

این اثر در بخش پایین‌تر محوطه قرار دارد و شیب زمین بر آن فشار وارد می‌کند.

زمین‌شناسان پیشنهاد داده‌اند پایش مداوم ترک‌ها و نشست‌ها انجام شود.

همچنین سامانه هشدار سریع برای مناطق حساس فعال شود.


نقش محدود مرودشت در تأمین آب

به گفته مسئولان، افت سطح آب‌های زیرزمینی علت اصلی فرونشست است.

دشت مرودشت سال‌ها با حفر چاه‌های عمیق برای کشاورزی روبه‌رو بوده است.

کارشناسان می‌گویند بازچرخانی آب و کشت سازگار با اقلیم می‌تواند روند را متوقف کند.

اقدامات کوتاه‌مدت اما هنوز به‌طور گسترده اجرا نشده است.


چشم‌انداز میراث فرهنگی

اداره‌کل میراث‌فرهنگی فارس از آغاز پایش مشترک با سازمان زمین‌شناسی خبر داد.

در این طرح از سنجش‌ از دور و تصویربرداری پهپادی استفاده می‌شود.

هدف، کنترل نشست زمین و بررسی واکنش سازه‌های باستانی است.

نتایج اولیه طی ماه‌های آینده منتشر خواهد شد.


جمع‌بندی

اگرچه بناهای سنگی آرامگاه‌های هخامنشی فعلاً ایمن‌اند، تهدید اصلی از دل خاک درحال پیشروی است. فرونشست زمین، میراث چند‌هزار‌ساله ایران را آرام‌آرام دربرگرفته و نیاز به اقدام فوری ملی دارد — از مدیریت آب تا تثبیت لایه‌های زیرین خاک.

  • نویسنده : ایرانیان تحلیل
  • منبع خبر : میراث فرهنگی فارس