سرویس اقتصادی اجتماعی ایرانیان تحلیل ،جستوجوهای گوگل ترندز ایران درباره فروشگاه تخفیفی، خرید زیرقیمت، تخفیفهای سنگین و سبد ارزان در یک ماه اخیر بهطور کمسابقهای افزایش یافته است. کارشناسان ایرانیان تحلیل میگویند رشد شتابان فروشگاههای زیرقیمتی، فقط یک پدیده تجاری نیست؛ بلکه نشانه تغییر رفتار اقتصادی جامعهای است. که تحت فشار تورمی بلندمدت، به سمت مصرف حداقلی و خرید ارزان حرکت کرده است. این گزارش بررسی میکند آیا موج جدید فروشگاههای زیرقیمتی، صرفاً یک مدل تازه خردهفروشی است یا آینهای از اقتصاد کمدرآمدی در ایران؟
فروشگاههای زیرقیمتی از کجا رشد کردند؟
فروشگاههای تخفیفی در ابتدا با چند شعبه محدود فعالیت میکردند، اما امروز تقریباً در هر منطقه شهری رد پای آنها دیده میشود.
کارشناسان ایرانیان تحلیل میگویند. سه عامل این رشد را توضیح میدهد:
افزایش تقاضا برای کالاهای ارزانتر در شرایط تورمی
تمایل تولیدکنندگان به فروش سریع و نقدی
استراتژی قیمتشکنی برای گرفتن سهم بازار
فروشگاههای زیرقیمتی در واقع نسخه ایرانی «دیاسکانت استورها» هستند؛ فروشگاههایی که با حاشیه سود کم، تعداد فروش بالا و موجودی محدود کار میکنند. اما در ایران، این الگو با چاشنی بیثباتی اقتصادی ترکیب شده و سرعت رشد آن بیشتر از میانگین جهانی است.
تغییر الگوی خرید مردم؛ سبد کوچکتر، دفعات خرید بیشتر
بر اساس تحلیل دادههای ایرانیان تحلیل، خانوارهای طبقه متوسط که پیشتر خرید ماهانه انجام میدادند، حالا به خریدهای هفتگی یا حتی روزانه روی آوردهاند.
دلیل این تغییر روشن است:
قیمتها سریع تغییر میکنند
درآمدها ثابت مانده
و قدرت خرید کاهش یافته
فروشگاههای تخفیفی این نیاز را پاسخ میدهند: خرید فوری، با مبلغ کم، از نزدیکترین نقطه.
به همین دلیل جستوجوی واژه «خرید ارزان» در گوگل ترندز ایران بیش از ۵۰ درصد رشد داشته است.
این رفتار مصرفی نشانهای مهم از «کوچک شدن سبد هزینه» است؛ تغییری که در مطالعات اقتصادی، علامتی از فشار بلندمدت بر معیشت محسوب میشود.
چگونه فروشگاههای تخفیفی سود میکنند؟ مدل کسبوکاری که همه جا جواب نمیدهد
بسیاری از مردم میپرسند چطور این فروشگاهها همیشه تخفیف دارند؟
کارشناسان ایرانیان تحلیل این مدل را چنین توصیف میکنند:
- خرید عمده با نقدینگی بالا
- انتخاب محدود برندها
- حذف هزینههای نمایشی و چیدمان
- فروش سریع با حاشیه سود کم
- و گاهی عرضه کالاهای نزدیکبهانقضا اما قانونی
به گفته تحلیلگران، این مدل در بازار ایران به دلیل نوسان قیمتها جذابتر شده؛ فروشگاهها با خرید زودتر و فروش سریعتر، از تورم جلو میزنند و سود کسب میکنند.
بازار سنتی زیر فشار؛ تهدید بزرگ برای خردهفروشان محلی
رشد فروشگاههای زیرقیمتی تهدید مستقیم برای خردهفروشان محلی و بازار سنتی است.
مطالعه میدانی ایرانیان تحلیل در چهار شهر بزرگ نشان میدهد:
- فروش بقالیهای محلی بین ۳۰ تا ۴۵ درصد کاهش یافته
- بسیاری از مغازههای کوچک عطاری، لبنیاتفروشی و خواربار تعطیل شدهاند
- قدرت چانهزنی فروشگاههای بزرگ با تولیدکنندهها افزایش یافته
بازاری که پیشتر با تنوع بالا فعالیت میکرد، حالا به سمت تمرکز و یکدست شدن پیش میرود.
این تغییرات نه فقط ساختاری، بلکه فرهنگیاند: محلهها دیگر مرکز خرید نیستند؛ فروشگاههای زنجیرهای شدهاند.
آیا کیفیت کالا کاهش یافته است؟ روایت مردم و ارزیابی کارشناسان
در شبکههای اجتماعی، کاربران گاهی از کیفیت پایین برخی کالاهای ارزان شکایت میکنند.
کارشناسان ایرانیان تحلیل توضیح میدهند. که بخشی از این برداشت واقعیت دارد، زیرا:
- برخی تولیدکنندگان برای حضور در فروشگاههای تخفیفی، نسخه ارزانتر محصول را تولید میکنند
- بستهبندیها سادهتر شده
- مقدار برخی محصولات کمتر از نمونههای معمولی است
اما بخش دیگری از این ادراک ناشی از انتظار کیفیت بالا با قیمت پایین است.
فروشگاههای تخفیفی بهطور سیستماتیک کالاهای اقتصادی عرضه میکنند. نه کالاهای ممتاز؛ این منطق مدل تجاری آنهاست.
این موج برای اقتصاد ایران چه معنی دارد؟ آیا نشانهای از اقتصاد کمدرآمدی است؟
تحلیلگران ایرانیان تحلیل میگویند پاسخ کوتاه بله است؛ اما با جزئیات مهم.
رشد فروشگاههای زیرقیمتی لزوماً بد نیست؛ در بسیاری از کشورها رایج است.
اما در ایران سه نشانه نگرانکننده دارد:
۱. رشد تقاضای «ارزانسازی» همزمان با رکود درآمدها
۲. کاهش مصرف کالاهای غیرضروری و نیمهضروری
۳. حرکت اقتصاد به سمت تعریف معیشت حداقلی نه رفاه نسبی
وقتی سبد هزینه خانوار دائماً کوچک میشود، مردم به سمت خرید ارزان، حداقلی و لحظهای میروند.
این الگو در ادبیات اقتصاد بهعنوان نشانهای از «اقتصاد کمدرآمدی بلندمدت» شناخته میشود.
اثر این تغییر بر تولید؛ فشاری که پنهان میماند
تولیدکنندگان بزرگ میتوانند. خود را با مدل فروشگاههای زنجیرهای وفق دهند، اما تولیدکنندگان کوچک و متوسط آسیب میبینند.
کارشناسان ایرانیان تحلیل هشدار میدهند:
- قدرت قیمتگذاری تولیدکنندگان کوچک کم شده
- رقابت برای حضور در قفسههای تخفیفی شدیدیتر شده
- تولیدکننده مجبور میشود نسخه «ارزانتر» محصول را بسازد
- کیفیت و نوآوری در بلندمدت کاهش مییابد
روندی که امروز برای مصرفکننده جذاب است، ممکن است فردا صنایع کوچک را فرسوده کند.
بازار سنتی در برابر بازار ارزان؛ آینده کدام است؟
با رشد سریع فروشگاههای زنجیرهای تخفیفی، بازار سنتی آرامآرام جای خود را از دست میدهد.
کارشناسان ایرانیان تحلیل پیشبینی میکنند:
- سهم فروشگاههای زیرقیمتی در خردهفروشی ایران طی دو سال آینده دو برابر شود
- فروشگاههای کوچک یا باید متحد شوند یا مدل فروش خود را تغییر دهند
- و دولت باید چارچوبهای نظارتی جدیدی برای رقابت عادلانه تنظیم کند
اگر این روند بدون مدیریت ادامه پیدا کند، ساختار خردهفروشی ایران کاملاً دگرگون میشود.
موج فروشگاههای زیرقیمتی. فقط نشانه تخفیف نیست؛ نشانه وضعیت اقتصاد خانوار ایرانی است.
وقتی مردم به خرید ارزان، فوری و حداقلی روی میآورند، بازار تصویرِ واضحی از فشارهای معیشتی میسازد.
پرسش اصلی این است:
آیا این موج یک مرحله گذراست، یا بخشی از هویت جدید. اقتصاد کمدرآمدی در ایران؟
پاسخ آن آینده سیاستگذاری اقتصادی. را رقم خواهد زد.
- نویسنده : ایرانیان تحلیل
- منبع خبر : ایرانیان تحلیل
