ایرانیان تحلیل -بازار جهانی انرژی بار دیگر شاهد نوسانات محسوس قیمت نفت و گاز است؛ عاملی که میتواند بودجه کشورهای صادرکننده، از جمله ایران، را تحت تأثیر مستقیم قرار دهد. کارشناسان اقتصادی هشدار میدهند که در صورت تداوم روند فعلی، تراز فرآوردههای نفتی و چشمانداز درآمدی دولت در نیمه دوم سال ۱۴۰۴ با چالش تازهای […]
ایرانیان تحلیل -بازار جهانی انرژی بار دیگر شاهد نوسانات محسوس قیمت نفت و گاز است؛ عاملی که میتواند بودجه کشورهای صادرکننده، از جمله ایران، را تحت تأثیر مستقیم قرار دهد. کارشناسان اقتصادی هشدار میدهند که در صورت تداوم روند فعلی، تراز فرآوردههای نفتی و چشمانداز درآمدی دولت در نیمه دوم سال ۱۴۰۴ با چالش تازهای روبهرو خواهد شد.
افزایش بیثباتی در بازار جهانی نفت
در هفته گذشته، شاخص قیمت نفت برنت بین محدوده ۷۷ تا ۸۴ دلار در هر بشکه نوسان کرد. دادههای بلومبرگ نشان میدهد عوامل موثر شامل افزایش تنشهای خاورمیانه، کاهش تولید اعضای اوپکپلاس و سیگنالهای متناقض از تقاضای چین بوده است. در مقابل، بازار گاز طبیعی اروپا پس از افت اولیه، با رشد مجدد روبهرو شد؛ نتیجه کاهش ذخایر فصلی و اختلال در خطوط انتقال روسیه. این دامنه نوسان، تحلیلگران را نسبت به آغاز موج جدیدی از بیثباتی قیمتی در فصل زمستان بدبین کرده است.
تأثیر بر بودجه و تراز فرآوردههای ایران
براساس گزارش ایرانیان تحلیل،در بودجه سال ۱۴۰۴، پایه محاسبه بهای نفت خام صادراتی کمتر از میانگین فعلی تعیین شده است؛ اما تداوم نوسان میتواند پیشبینیها را ناکارآمد کند. کارشناسان داخلی معتقدند که حتی تغییر دو تا سه دلاری در نرخ هر بشکه، تأثیری چند میلیارد دلاری بر منابع ارزی کشور دارد. از سوی دیگر، سهم بالای یارانه انرژی در داخل، فشار مضاعفی بر تراز فرآوردهها ایجاد کرده است.
در چنین شرایطی، هرگونه افت صادرات یا افزایش هزینه حملونقل سوخت، بودجه شرکت ملی نفت و پالایشگاهها را با کسری احتمالی مواجه میکند.
شرایط جهانی و چشمانداز فنی بازار انرژی
تحلیلگران بلومبرگ تأکید دارند که در کوتاهمدت، بازار جهانی انرژی بین دو نیروی متضاد گرفتار شده است:
- افزایش ریسک ژئوپلیتیکی در خاورمیانه و دریای سرخ که قیمت را بالا میبرد.
- رکود احتمالی اقتصادهای نوظهور و سیاستهای انقباضی بانکهای مرکزی که تقاضا را کاهش میدهد.
در نتیجه، براساس مدلهای بلومبرگ، محدوده فعلی ۸۰ دلار برای نفت برنت میتواند محدوده تعادلی کوتاهمدت باشد، مگر آنکه حملات جدید یا وقفههای عرضه رخ دهد.
تحلیل نهایی و پیامدهای سیاستی برای ایران
کارشناسان اقتصادی داخلی پیشنهاد میکنند که دولت با ایجاد صندوق پوشش نوسانات درآمد نفتی و شفافسازی قیمت واقعی سوخت در بازار داخلی، آسیبپذیری بودجه را کاهش دهد. علاوه بر آن، استفاده از قراردادهای بلندمدت صادرات فرآورده به کشورهای همسایه میتواند سپری در برابر نوسانات جهانی باشد.
در نهایت، بازار انرژی در مرحلهای از گذار تاریخی میان سوخت فسیلی و انرژیهای نو قرار دارد. در این گذار، کشوری چون ایران باید تعادلی میان پایداری درآمد و مدیریت مصرف داخلی ایجاد کند تا از وابستگی شدید به نوسان نفتی رها شود.
پایان خبر/ایرانیان تحلیل
- نویسنده : ایرانیان تحلیل
- منبع خبر : بلومبرگ
